Bu yazıda, ticari temerrüt faizi ne kadar, ticari alacaklarda hangi faiz türü talep edilebilir, avans faiz nedir, temerrüt faiz oranı nedir sorularına yanıt aranacaktır. Aynı zamanda, Merkez Bankası tarafından açıklanan güncel reeskont avans ve avans faiz oranlarına yer verilecektir.
Temerrüt nedir?
Öncelikle temerrüt kavramı açıklanmalıdır. Temerrüt, bir borç ilişkisinde taraflardan birinin ödemede veya üzerine düşeni yerine getirmede gecikmeye düşmesi anlamına gelir. Ticari temerrüt ise, taraflardan her birinin Türk Ticaret Kanunu'na(TTK) göre tacir olması veya TTK'ya göre ticari iş sayılan işlemlerde doğması anlamına gelir.
Taraflardan birinin temerrüde düşmüş (mütemerrit) olması durumunda alacaklı taraf temerrüt tarihinden başlayarak temerrüt faizi talep edebilir.
Ticari işlerde uygulanacak temerrüt faizi
Ticari işlerde 3095 sayılı "Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun"un 2.maddesi uyarınca temerrüt faizi olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB) tarafından belirlenen avans faiz uygulanır.
Avans faiz oranı
Ticari temerrüt faizi yani TCMB Avans faiz oranı 2023 yılı için yıllık % 10,75'dir.
Avans faiz oranı son olarak 31.12.2022 tarihinde güncellenmiştir.
Avans faiz oranları TCMB tarafından belirlenmekte olup faiz politikasının bir parçasıdır. Bu nedenle zaman içinde değişim göstermektedir. 01.01.1990 tarihinden itibaren değişik dönemlerde uygulanmış avans faiz oranları için tıklayınız.
Reeskont faizi
Uygulamada bazen "reeskont avans faiz" olarak geçse de reeeskont faiz, avans faizden ayrı bir faiz türüdür. Reeskont, iskonto edilerek el değiştiren ticari senetlerin yeniden bir bedel karşılığında el değiştirmesidir. Reeskont işlemleri bankaların nakit ihtiyaçlarını karşılamak üzere kullanılan ekonomik bir enstrümandır. Bu işlemler için uygulanan faize reeskont faizi adı verilir. Reeskont faiz oranı da para politikasının bir parçası olup TCMB tarafından belirlenir ve ilan edilir. Ne var ki; ticari alacaklarda temerrüt faizi olan faiz türü reeskont faiz değil avans faizdir.